Op 6 en 7 juni 2024 kwamen 30 landen bijeen in Vilnius (Litouwen) om het herstel van de culturele sector in Oekraïne te bespreken. Ze beloofden er steun voor de uitvoer van een actieplan dat Unesco opstelde in overleg met meer dan 40 internationale en Oekraïense instellingen.
“Zonder cultuur kunnen de wonden van de oorlog niet genezen. Zonder cultuur is er geen duurzame groei en welvaart mogelijk,” zegt Ernesto Ottone R, adjunct-directeur-generaal voor cultuur van Unesco. Daarom zet de Organisatie zich sinds februari 2022 in voor de culturele sector van Oekraïne.
De bijeenkomst in Vilnius resulteerde in een gezamenlijke verbintenis van dertig landen uit Noord-Amerika, Azië en Europa[1] om hun steun aan kunstenaars en culturele professionals in Oekraïne te vergroten, culturele sites te beschermen en te herstellen en het culturele leven nieuw leven in te blazen. Daarvoor stelde Unesco een actieplan voor de middellange en lange termijn op.
De nood is hoog
Unesco verifieert de schade aan culturele sites in Oekraïne. Op 6 juni bereikte het aantal beschadigde sites de symbolische grens van 400. Het gaat om 191 gebouwen van historisch en artistiek belang, 137 religieuze sites, 31 musea, 25 monumenten, 15 bibliotheken en 1 archief. Hoewel de afgelopen maanden onder coördinatie van Unesco de eerste consolidatie- en restauratieprojecten van start zijn gegaan, met name in Kiev en Odessa, zijn de financiële behoeften om dit werk voort te zetten immens – een bijgewerkte Unesco-evaluatie, gepubliceerd in februari 2024, schat de kosten op gemiddeld 680 miljoen dollar per jaar tot 2033.
Naast de fysieke schade is een aanzienlijk deel van de culturele en artistieke activiteiten stopgezet en zijn veel kunstenaars niet in staat te creëren of te werken, wat tot een scherpe daling van hun inkomsten heeft geleid. Omdat Oekraïne niet alleen in deze behoeften kan voorzien, is een toenemende betrokkenheid van de internationale gemeenschap van cruciaal belang.
Actieplan
Unesco stelde een actieplan voor de middellange en lange termijn op. Dat gebeurde in overleg met meer dan 40 internationale en Oekraïense instellingen.
Het plan bestaat uit zes actiegebieden: (1) Het monitoren, beoordelen en documenteren van schade aan cultureel erfgoed; (2) Preventieve en dringende maatregelen, reparaties, wederopbouw en herstel van cultureel erfgoed; (3) Heropleving van culturele instellingen en cultuureducatie; (4) Versterking van de culturele en creatieve industrieën; (5) Het versterken van de veerkracht door middel van cultuur; (6) Digitale transformatie van de culturele sector. Het zal helpen bij het prioriteren van interventies en het garanderen van de effectieve coördinatie van internationale inspanningen.
